Umowy zawartej na czas określony nie można, co do zasady, rozwiązać za wypowiedzeniem. Umowa taka rozwiązuje się z upływem czasu, na który została zawarta. Istnieje jednak możliwość rozwiązania za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej na czas określony jeśli zostaną spełnione jednocześnie dwie przesłanki.

Po pierwsze, umowa powinna być zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy (tj. co najmniej 6 miesięcy i jeden dzień) oraz po drugie, w treści przedmiotowej umowy strony powinny w sposób jednoznaczny dopuścić możliwość jej wcześniejszego rozwiązania w tym trybie. Faktu zawarcia klauzuli wypowiedzenia nie domniemywa się. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony jest stały i niezależnie od długości okresu, na jaki zostaje ona zawarta, wynosi 2 tygodnie i upływa zawsze w sobotę.

Kiedy można wprowadzić taka klauzulę ? Obecnie w doktrynie przeważa pogląd, iż strony mogą wprowadzić omawianą klauzulę do treści umowy o pracę zawartej na czas dłuższy niż 6 miesięcy na każdym etapie jej obowiązywania. Skoro strony umowy o pracę mogą w całym okresie jej obowiązywania rozwiązać ją na mocy porozumienia, to tym bardziej są uprawnione do modyfikacji jej postanowień w tym trybie. Zwrotu: „przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony”, którym operuje przepis art. 33 KP, nie należy utożsamiać z ustanowieniem jedynego dopuszczalnego momentu wykreowania umownej klauzuli wypowiedzenia. Sformułowanie to ma bowiem służyć wyłącznie oznaczeniu rodzaju umowy o pracę, której zawarcie na okres co najmniej 6 miesięcy pozwala stronom decydować w przedmiocie stosowania w jej ramach trybu wypowiedzenia. Powyższe stanowisko potwierdza również uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14.6.1994 r., I PZP 26/94. Klauzula może zostać wprowadzona do umowy w późniejszym terminie wyłącznie w trybie porozumienia zmieniającego (aneks). Skoro jednak można taką klauzulę wprowadzić na każdym etapie umowy to nic nie stoi również na przeszkodzie aby w każdej chwil ją uchylić. Cel ten może być zrealizowany na drodze porozumienia zmieniającego stron lub wypowiedzenia zmieniającego pracodawcy. Zamieszczenie przedmiotowej klauzuli w umowie zawartej na czas dłuższy niż 6 miesięcy pozwala na jej rozwiązanie w każdym czasie, również przed upływem 6 miesiąca obowiązywania umowy. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby strony umówiły się, że wypowiedzenie umowy o pracę będzie dopuszczalne dopiero po upływie uzgodnionego okresu zatrudnienia – takie stanowisko zostało wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7.9.1994 r., I PZP 35/94.

Kiedy może dojść do rozwiązania umowy na czas określony mimo braku klauzuli? Przykładem może być art. 5 ust. 7 ZwolGrupU, zgodnie z którym w razie wypowiadania pracownikom stosunków pracy w ramach grupowego zwolnienia, umowy o pracę na czas określony mogą być rozwiązane przez każdą ze stron za 2-tygodniowym wypowiedzeniem oraz rozwiązanie przewiduje art. 411 § 2 KP na wypadek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. W obydwu wymienionych przypadkach tryb wypowiedzenia może zostać zastosowany pomimo braku zawarcia klauzuli wypowiedzenia w treści umowy o pracę. Dotyczy to zarówno umów o pracę, w których brak klauzuli spowodowany jest zbyt krótkim okresem ich obowiązywania (umowy zawarte na czas nieprzekraczający 6 miesięcy), jak i umów zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy, z pominięciem klauzuli wypowiedzenia. W tych przypadkach upoważnienie do wypowiedzenia umowy o pracę wypływa z przepisu ustawy, a nie z treści umowy o pracę.

WAŻNE: Wypowiedzenie dokonane w sposób niezgodny z art. 33 KP (np.: przy dokonaniu wypowiedzenia pracodawca naruszył przepisy o trybie, formie, szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy) nie stwarza po stronie pracownika roszczenia o uznanie tego wypowiedzenia za nieuzasadnione ani o przywrócenie do pracy. Zgodnie z art. 50 § 3 KP, pracownikowi przysługuje wówczas wyłącznie odszkodowanie, potwierdza to również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4.3.1999 r., I PKN 607/98 . Z kolei jeśli strony w ogóle nie wprowadziły do umowy klauzuli, a dochodzi do wypowiedzenia przez pracodawcę umowy na czas określony, w takiej sytuacji pracownikowi przysługują roszczenia o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. Podobne stanowisko wyrażone jest wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5.11.1998 r., I PKN 414/98 oraz uchwale Sądu Najwyższego z dnia 17.11.2011 r., III PZP 6/11, ). Z kolei oświadczenie woli nazwane wypowiedzeniem, złożone pracodawcy przez pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, w której nie przewidziano możliwości jej wypowiedzenia (art. 33 KP), powoduje rozwiązanie umowy o pracę na mocy przepisów o rozwiązaniu przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia.

REASUMUJĄC: Jeśli są spełnione łącznie dwie przesłanki, o których była wyżej mowa- każda ze stron jest uprawniona do wypowiedzenia umowy na czas określony przed upływem okresu, na który została zawarta, również przed upływem 6 miesięcy.

Udostępnij:0000