W dzisiejszym wpisie znajdziecie odpowiedź na pytania : Jakie prawa i obowiązki ma pracownik jeżeli jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę i dodatkowo prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Czy powinienem zgłosić się z tego tytułu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego? Czy może swojemu pracodawcy przedstawić zwolnienie lekarskie i np.: w domu wykonywać pozarolniczą dzielność gospodarczą ?

Na wstępie chciałabym wyjaśnić, że zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie przez pracę zarobkową należy rozumieć każdą pracę przynoszącą przychód ubezpieczonemu, niezależnie od jej podstawy prawnej, tzn. czy jest świadczona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej czy w ramach własnej działalności gospodarczej. Dotyczy to również wykonywania pracy „na czarno”.

Zasiłek chorobowy przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym dobrowolnie lub obowiązkowo. Obowiązkowo ubezpieczeniem chorobowym są objęte m.in. osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. które uzyskują minimalne wynagrodzenie. Jeżeli pracownik jest objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu umowy o pracę, to z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej ubezpieczenia te są dla niego, co do zasady, dobrowolne. Z kolei obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i rentowne z tytułu prowadzonej pozarolniczej dzielności gospodarczej jest objęty pracownik, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Wówczas ubezpieczenia emerytalne i rentowe są dla takiej osoby obowiązkowe również z działalności, co oznacza, że może ona przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Orzecznictwo sądowe podkreśla, że wykonywanie pewnych czynności, przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej można uznać za dozwolone, na przykład:
– wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2009 r. sygn. akt II UK 359/2008 „czynności formalno-prawnych związane z posiadanym przez nią statusem pracodawcy (podpisywanie dokumentów)”
– Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2002 r. II UKN 710/00 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2012 r., sygn. akt. II UK 186/11 „podpisywanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych, sporządzonych przez inną osobę oraz formalnoprawne prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, w przypadku gdy osoba ją prowadząca jest równocześnie pracodawcą i wyłącznie w zakresie jej obowiązków leży nadzór nad działalnością firmy”
UWAGA: Z kolei zawarcie przez przedsiębiorcę w okresie pobierania zasiłku chorobowego umowy o pracę z nowym pracownikiem w ramach prac interwencyjnych powoduje utratę prawa do tego zasiłku- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r. sygn. akt III UK 11/08

Jeżeli pracownik przedkłada swojemu pracodawcy zwolnienie lekarskie, to nie powinien jednocześnie prowadzić działalności gospodarczej, gdyż może być to uznane za wykorzystywanie zwolnienia w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem.

Wykonywanie w czasie zwolnienia lekarskiego pracy zarobkowej powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego za cały okres objęty kontrolowanym zaświadczeniem lekarskim, nawet wówczas, gdy ubezpieczony wykonywał pracę w okresie orzeczonej niezdolności do pracy tylko przez jeden dzień.

Jeżeli zachodzi podejrzenie, że pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim wykonuje w tym czasie inną pracę zarobkową ( np.: prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą), pracodawca zgłaszający do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych może samodzielnie skontrolować tego pracownika. Jeżeli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 ubezpieczonych i zachodzi podejrzenie, że pracownik nieprawidłowo wykorzystuje zwolnienie od pracy – Pracodawca może wystąpić do ZUS-u z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli. Kontrola może być przeprowadzona w miejscu zamieszkania, a także prowadzenia działalności. Zasady przeprowadzania kontroli regulują przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz. U. nr 65, poz. 743). Przy ocenie postępowania ubezpieczonego ZUS uwzględnia całokształt okoliczności sprawy, czyli rodzaj choroby, treść zaświadczenia lekarskiego, sytuację ubezpieczonego oraz jego postępowanie w czasie korzystania z tego zwolnienia.
Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do właściwego miejscowo sądu rejonowego – wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie miesiąca.

WAŻNE ORZECZENIE: Świadczenia z chorobowego ubezpieczenia społecznego mają rekompensować straty w dochodach uzyskiwanych z pozarolniczej działalności. Niedopuszczalne jest pobieranie tych świadczeń w razie uzyskiwania przez ubezpieczonego dotychczasowych dochodów ze względu na kontynuowanie przez niego działalności pozarolniczej w nieumniejszonym zakresie, mimo iż wykonywanie tej działalności nie obciążało w istotny sposób organizmu – Wyrok Sądu Najwyższego z 11 grudnia 2007 r., sygn. akt I UK 145/07.A więc, aby ZUS nie zaprzestał wypłaty zasiłku, osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim, powinna na czas choroby przekazać prowadzenie działalności innej osobie i nie wykonywać żadnej pracy w swojej firmie na czas pobierania zasiłku chorobowego.

W I kwartale 2014 r. kwota wstrzymanych przez ZUS zasiłków sięgnęła blisko 50 mln zł.

Przepisy u.ś.p. są natomiast bardziej łaskawe dla przedsiębiorczych mam. Jak wynika z treści art. 31 ust. 5 u.ś.p. do zasiłku macierzyńskiego nie stosuje się bowiem art. 17 ust. 1. A to oznacza, że przedsiębiorca może wykonywać w tym czasie jakąkolwiek działalność zarobkową bez obawy o utratę świadczenia- więcej o tym w kolejnym poście.

REASUMUJĄC:
Nie wolno wykonywać pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby- zakaz ma charakter bezwzględny.

Udostępnij:0000